Mentale gezondheid jongvolwassenen sterk verbeterd na coronaperiode

Het gaat beter met de mentale gezondheid van jongvolwassenen (16 tot en met 25 jaar) in Noord-Holland-Noord dan een jaar eerder. Na een verdubbeling van het aantal jongvolwassenen met psychische klachten in de periode 2017-2022 is dit aantal in 2023 fors gedaald.

Ruim 1 op de 3 jongvolwassenen ervaart psychische klachten; in 2022 had nog de helft van de jongvolwassenen psychische klachten. Jongvolwassenen voelen zich ook vaker gelukkig, ervaren minder stress en voelen zich minder eenzaam dan in 2022. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2023, die GGD Hollands Noorden voor de 5e keer heeft uitgevoerd.  

Tussen mei en augustus 2023 deden bijna 5.000 jongvolwassenen uit de regio mee aan dit online onderzoek. Na eerdere regionale Gezondheidsmonitors onder jongvolwassenen in 2017, 2019 en 2021 en de vergelijkbare landelijke corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen in 2022 is een goed beeld ontstaan van de gezondheid, het welbevinden en de leefstijl van deze groep inwoners over de afgelopen 6 jaar. Met metingen vóór, tijdens, en nu ná de coronaperiode is een inschatting te maken van het effect van de coronaperiode op de gezondheid van jongvolwassenen in Noord-Holland-Noord.

Negatieve invloed corona op mentale gezondheid

Tijdens de coronaperiode is het aantal jongvolwassenen met mentale problemen gestegen; in 2023, ruim een jaar na de laatste coronamaatregelen, is de mentale gezondheid van jongvolwassenen verbeterd:

  • In 2019 had 33% psychische klachten, in 2021 was dit 45% en in 2022, rondom het einde van de coronaperiode, was dit zelfs 50%. In 2023 is dit percentage gedaald tot 37%, vergelijkbaar met 2019.
  • Het aantal jongvolwassenen dat zich de afgelopen maand gelukkig voelde is tussen 2022 en 2023 gestegen van 59% naar 68%.
  • Het percentage jongvolwassenen dat zich heel vaak gestrest voelt, is in een jaar tijd afgenomen van 43% naar 36%.
  • Het aantal jongvolwassenen dat zich sterk eenzaam voelde is gedaald van 25% in 2022 naar 21% in 2023.

De coronaperiode lijkt een grote invloed te hebben gehad op de mentale gezondheid van jongvolwassenen. Alhoewel de mentale gezondheid van jongvolwassenen een positiever beeld laat zien dan tijdens corona, heeft nog steeds ruim 1 op de 3 jongvolwassenen psychische problemen. Bijna een kwart van de jongvolwassenen had afgelopen één of meerdere psychische aandoeningen, zoals een depressie, een angststoornis, een burn-out of een eetstoornis. 17% van de jongvolwassenen is het afgelopen jaar behandeld voor psychische klachten door een professional zoals huisarts, psycholoog of psychiater.

Gezondheid, veerkracht, zelfbeeld en vertrouwen

Andere tekenen dat het in 2023 beter gaat met de jongvolwassen inwoners dan in 2022 zijn:

  • Jongvolwassenen ervaren hun eigen gezondheid vaker als ‘goed’ of ‘zeer goed’.
  • Jongvolwassenen vinden vaker van zichzelf dat ze snel herstellen na een moeilijke periode.
  • Jongvolwassen zijn vaker tevreden met hun eigen leven, hun eigen lichaam en met zich zelf.
  • Jongvolwassenen hebben vaker veel vertrouwen in de toekomst.

Gebruik van drugs afgelopen jaar toegenomen

Tijdens de coronaperiode daalde het gebruik van drugs, maar sinds 2022 is het gebruik van drugs weer gestegen. In 2022 gebruikte 10% van de jongvolwassenen in de afgelopen maand drugs, in 2023 was dit gestegen tot 13%. De meest gebruikte drugs zijn XTC, cocaïne en ketamine.

Dagelijks roken (13%), hasj- of wietgebruik in de afgelopen maand (15%) en alcoholgebruik in de afgelopen maand (80%) zijn tussen 2022 en 2023 nauwelijks veranderd. Het gebruik van lachgas daarentegen is fors gedaald in de afgelopen jaren. In 2019 had nog 6% van de jongvolwassenen lachgas gebruikt in de afgelopen maand, in 2023 was dit minder dan 0,5%.

Het gebruik van e-sigaret (vapen) neemt toe aan populariteit onder jongvolwassenen; 40% heeft ooit gevapet en 11% doet dit minstens 1 keer per week.

Over de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2023

Sinds 2017 voert GGD Hollands Noorden periodiek gezondheidsmonitors uit onder jongvolwassenen van 16 tot en met 25 jaar in Noord-Holland Noord. In 2023 vulden 4.970 jongvolwassenen de online vragenlijst in. In deze vragenlijst kwamen, naast vragen over de mentale gezondheid en genotmiddelen, onder andere de volgende onderwerpen aan bod: wonen, werken, relaties, opleiding, financiën, gezondheid, slapen, sociale omgeving, seksualiteit, sporten, bewegen, BMI, voeding, sociale media, gamen en sexting.

Jongvolwassenen zijn actief benaderd om deel te nemen aan dit onderzoek via (betaalde) berichten op sociale media en via intermediairs, zoals gemeenten, jongerenwerkers en scholen. Deelname was anoniem.

De resultaten van de Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen vormen de basis voor het adviseren en ondersteunen van lokale en regionale beleidsmakers. Het rapport Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2023 Noord-Holland Noord is de downloaden via de Gezondheidsatlas van GGD Hollands Noorden. Hier zijn ook de gemeenterapporten en de rapporten van Kop van Noord-Holland, Noord-Kennemerland en West-Friesland te vinden en de rapportages van de Gezondheidsmonitors Jongvolwassenen uit 2017, 2019, 2021 en 2022.