Fladderende vogels bij prikangst kinderen

Het aantal kinderen in de leeftijd van 10-18 jaar dat in 2023 een vaccinatie uit het Rijksvaccinatieprogramma kreeg, is verder gedaald. Dat is een van de conclusies uit het Regiorapport RVP 2023. Dit rapport hebben we op basis van het landelijke RIVM-rapport opgesteld voor Noord-Holland-Noord en verspreid naar de gemeenten in deze regio.

We weten dat angst voor een prik een reden kan zijn om de vaccinatie niet te halen. We willen ook deze kinderen zo prettig mogelijk vaccineren. Daarom geven we extra scholing aan onze JGZ-medewerkers en testen zij ondersteunende materialen.

Scholing

In de workshop ‘Zorgzaam vaccineren’ krijgen onze jeugdverpleegkundigen en jeugdartsen extra informatie over prikangst en hoe je hiermee om kunt gaan. Bange kinderen zitten in de overlevingsstand. Hoe je praat  over de vaccinatie en dat 1 medewerker aan het woord is, kan rust geven. Samen met de ouders kun je kijken hoe je een kind kunt afleiden. Het brein kan namelijk maar een ding tegelijk doen. Ook kunnen ouders hun kind thuis voorbereiden op een vaccinatie (zie Voorbereiding en prikangst – GGD Hollands Noorden).

Fladderende vogels in proef met materialen

Op dit moment testen zeven teams van de Jeugdgezondheidszorg materialen die kinderen kunnen afleiden van de prik of de pijn van de prik kunnen verzachten. Zoals de balansvogel, een toverstokje, windmolen,  boekje met zoekplaatjes en de shotblocker (injectiehulpmiddel).  

De eerste ervaringen zijn positief. JGZ-medewerkers en kinderen zijn enthousiast: “Wat ik heb geleerd tijdens de scholing, kan ik direct toepassen tijdens het vaccineren. Het is belangrijk om zelf rustig te blijven, jezelf en je collega voor te stellen en het kind op zijn gemak te stellen. Daarbij gebruik ik zo min mogelijk negatieve woorden en betrek de ouders erbij door hen ook iets te laten doen. Afleiden met de balansvogel werkt super. Mijn collega praat met het kind over de vogel, het kind laat de vogel op zijn vinger balanceren en ik geef de prik. De Shotblocker werkt ook goed. Terwijl ik met het kind praat, doet mijn collega de injectiehulp op de arm van het kind. Het kind voelt hierdoor de nopjes prikken en ervaart minder pijn door de naald. De meeste kinderen gaan lachend weg. Ik merk dat het prikken van angstige kinderen veel sneller gaat. Er was veel minder gehuil, gegil en geschreeuw. Sommige kinderen begonnen wel na de prik te huilen van schrik, maar dit was van korte duur. De reacties van de angstige kinderen waren veel minder heftig dan de keren daarvoor.”